voor orkest
Tejas werd gecomponeerd voor groot orkest in opdracht van deFilharmonie (Antwerp Symphony Orchestra) in 2009, uitgevoerd in première o.l.v. Jaap van Zweden in deSingel in Antwerpen en in het Concertgebouw Brugge.
Het werk werd daarna ook met andere orkesten in diverse landen uitgevoerd.
Het is het zesde en voorlaatste deel in de zevendelige reeks, de TANTRIC CYCLE (2004-2010), met het oosten als inspiratiebron. Deze muziek ontstond na een spirituele reis doorheen de Himalayas met als belangrijkste plek, Kathmandu.
In Tejas probeert Wim Henderickx, net zoals in vele van zijn andere werken, muziekinvloeden en instrumenten uit de hele wereld samen te brengen. Een gigantische slagwerksectie met vijf percussionisten bevat instrumenten van bij ons, maar ook uit het oosten (Thai gongs, Indian bells, Japanese drums), uit Afrika (slit drums) etc.
Het werk begint met een gigantisch akkoord, een soort oerknal die de energie levert voor de rest van de compositie.
Dit is tevens het harmonisch basismateriaal. Aan het einde, in de epiloog, zal de solo viool deze tonenreeks helemaal ontvouwen.
Ook de strikte organisatie van de tijd typeert dit werk, elk onderdeel staat in een op voorhand bepaalde proportie ten opzichte van het geheel. Zoals bij de bouw van een kathedraal, heeft de componist getracht stevige steunpilaren te voorzien in deze compositie. Ook de tempo-relaties staan in onderling verband.
Het werk is ook geïnspireerd op de energie en de vibraties die in het universum aanwezig zijn. Vandaar ook de titel ‘What does the Sound of the Universe look like’, één grote muzikale golf die zowel op micro- als op macrovlak de ganse compositie onderbouwt.
De grote vorm van de compositie bestaat uit zeven hoofddelen, geïnspireerd op pulsars, supernovas, zwarte gaten (black holes), quasars,…
Tussen deze hoofddelen door zijn er drie interludes (Gunas), waarbij verschillende instrumenten uit het orkest als solist fungeren.
Op het einde volgt een epiloog (Frozen Time), waarbij Henderickx probeert de tijd stil te zetten. Deze epiloog volgt op een enorme muzikale uitbarsting.
I Ahata (struck sound)
Guna 1 : Tamas (darkness)
II Mysterious pulsar
III Energy pulsar
IV Poetic pulsar
Guna 2 : Rajas (passion)
V Quasars
VI Supernova
Guna 3 : Sattva (goodness)
VII Anahata (unstruck sound)
Epilogue (Frozen Time)
Het woord Tejas is Sanskriet voor een aantal betekenissen zoals vuur (een van de vijf elementen) maar ook voor licht, vitaliteit, magische kracht, creatieve energie,…
Tot slot zou je kunnen stellen, dat in dit monumentale stuk het kleinste muzikale idee altijd in relatie staat met het grotere geheel. Zoals daarvoor reeds aangehaald, draait alles rondom de vibratie van de klank, de oscillatie rond een toon. Van bij het begin wordt dit duidelijk hoorbaar bij verschillende instrumenten, waaronder de trompetten.
Met het Radio Filharmonisch Orkest en Jaap van Zweden als dirigent
Met het Antwerp Symphony Orchestra en Robert Trevino als dirigent
Cd 'TEJAS and other orchestral works' (2011) with TEJAS , VARIATIONS, SKRIET and LE VISIONI DI PAURA by Wim Henderickx Royal Flemish Philharmonic, cond. Martyn Brabbins www.amazon.com |
(deel I: Anahata)
(Guna 3)
(deel V: Quasars)
(deel VI: Supernova)